Lefke Avrupa Üniversitesi (LAÜ) Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksekokulu tarafından “Erken Çocukluk Döneminde Gelişimsel Sorunlara Yaklaşım” konulu konferans düzenlendi. Konferansa Dr. Burhan Nalbantoğlu Devlet Hastanesi Gelişimsel Pediatri Polikliğini’nden Uz. Dr. Doğa Ceren Tekgüç konuşmacı olarak katıldı.

Tekgüç, gelişimi döllenmeden ölüme kadar geçen sürede insanın bilişsel, dil (alıcı dil, ifade edici dil), hareket (ince hareket, kaba harket), ilişki, sosyal – duygusal alanlarda ilerlemesi olarak açıkladı.

Toksit stres  sağlıklı beyin yapılanmasını bozuyor

Erken çocukluk döneminde karşılaşılan stresleri; pozitif stres, tolere edilebilir stres ve toksit stres olarak sıralayan Tekgüç, pozitif stresin; hafif ve kısa düzeyde olduğunu (öfke nöbetleri, aşı olma, kreşe yeni başlama), şefkatli ve duyarlı bir erişkin yardımı ile aşılabileceğini, olumsuz olaylarla baş etme becerilerini geliştirdiğini ve gelişimi desteklediğini belirtti. Tolere edilebilir stresin normalin dışında deneyimler olduğunu (aile bireyini ölümü, ağır hastalık, doğal felaketler, terör olayları), şefkatli ve duyarlı bir erişkinin desteği ile stres yanıtının olumsuz etkilerinin azaltıldığını belirten Deler, toksit stresin ise sağlıklı beyin yapılanmasını bozduğunu, kronik stresle ilişkili fiziksel ve ruhsal hastalıkların yanı sıra beyinde öğrenme ve davranış bozukluklarının öncüsü olan değişikliklere neden olduğunu dile getirdi.

Erken çocukluk döneminde yaşanılan deneyimlerin, sonradan değişmeyecek şekilde beyni yapılandırdığını ifade eden Tekgüç, uygun olmayan bakım ya da toksik stres yaratan  deneyimlerin erken dönemde beynin bağlantılarının ve yapılanmasının olumsuz etkilenmesine yol açabileceğini söyledi.

Gelişimsel sorunlara erken tanı konulmalı

Gelişimsel sorunların sıklığına dikkat çeken Tekgüç bu oranın % 15 olduğunu her 6 çocuktan birinde görüldüğünü söyledi. Erken çocukluk dönemindeki gelişim/gelişimsel sorunların ömür boyu etkileri olduğunu dile getiren Tekgüç, ilk 3 yaş beyindeki gelişimin hızlı olması nedeniyle verilen desteklerin daha etkili ve kârlı olduğunu söyledi. Sık rastlanan gelişimsel sorunlara değinen Tekgüç, bu sorunları; konuşmada gecikme, ilişki, bilişsel, hareket, işitme/görme alanlarında zorluklar olarak sıraladı.

Tekgüç öğrencilere, “Çocuk gelişimi uzmanları olarak erken çocukluk döneminde çocuk ve ailelere ulaşabilme şansına sahipsiniz. Çocuklarımızın gelişmesi ve toplumun ilerlemesi için sizlere büyük iş düşmekte. Çocukların gelişimleri izlenmeli, riskler erken saptanıp önlenmeli veya azaltılmalı, gelişimsel sorunlara erken tanı konulmalı, tanı konulduğunda hızla erken destek hizmetlerine yönlendirilmelidirler” dedi.