Lefke Avrupa Üniversitesi (LAÜ) Hukuk Fakültesi tarafından “Çalışma Hakkı İnsan Hakları Evrensel Bildirgesi 23. Madde” konulu konferans düzenlendi. LAÜ Hukuk Fakültesi Konferans Salonu’nda gerçekleştirilen panel Hukuk Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Nuri Erişgin’in açılış konuşması ile başladı.

Panel konuşmacı olarak, Hukuk Fakültesi Dekan Yardımcısı Yrd. Doç. Dr. Emrah Kırıt, Öğretim Üyeleri Yrd. Doç. Dr. Erdem Aybay, Yrd. Doç. Dr. Yavuz Erdoğan, Yrd. Doç. Dr. Yeliz Bozkurt Gümrükçüoğlu, Öğretim Görevlisi Çağlar Burak Burtan ve Hukuk Fakültesi öğrencisi Aydın Işık katıldılar.

“Karşılaştırmalı Anayasa Hukuku Bağlamında Çalışma Hakkı” konulu sunumunda Kırıt, İnsan Hakları Evrensel Bildirgesi’nin (İHEB) 1948 yılında hazırlandığını ve 10 Aralık 1948 tarihinde Paris’te yapılan Birleşmiş Milletler Genel Kurulu’nda kabul edildiğini belirtti. “Dünyada barışın korunması konusundaki işbirliği esasen tüm hak ve özgürlüklerin temelini oluşturur” diyen Kırıt, İHEB’nin kapsadığı hak ve özgürlükler, 23. madde kapsamındaki çalışma hakkı ve bu hakkın çeşitli anayasaların yürürlükteki hükümlerine yansıma şekli konularında bilgiler aktardı.

Erbay, “6098 Sayılı Türk Borçlar Kanunu’na Göre İşçi Hakları” başlıklı sunumunda İHEB’nin 23. maddesinin “1. Her şahsın çalışmaya, işini serbestçe seçmeye, adil ve elverişli çalışma şartlarına ve işsizlikten korunmaya hakkı vardır. 2. Herkesin, hiçbir fark gözetilmeksizin, eşit iş karşılığında eşit ücrete hakkı vardır. 3. Çalışan her kimsenin kendisine ve ailesine insanlık haysiyetine uygun bir yaşayış sağlayan ve gerekirse her türlü sosyal koruma vasıtalarıyla da tamamlanan adil ve elverişli bir ücrete hakkı vardır. 4. Herkesin menfaatlerinin korunmasi için sendikalar kurmaya ve bunlara katılmaya hakkı vardır” hususlarını içerdiğini dile getirdi. Erbay, çalışma hakkının kamu hukuku ile bağlantısı olduğunu ifade ederek, bir işte çalışan birinin hizmet sözleşmesi yapması gerektiğini, işçi ile işveren arasındaki bireysel hizmet sözleşmesinde yer alan çalışma koşullarını düzenleyen hükümlerin, çalışma hakkının medeni hukuk dışında, borçlar hukuku içerisinde de yer aldığını belirtti.

“Çalışma Hürriyetine Karşı İşlenen Suçlar” konusunda sunum yapan Erdoğan, iş ve çalışma hürriyetine ilişkin temel kavramlar, korunan hukuki değer, suçun unsurları; maddi unsurlar, fiil yani hareket, iş ve çalışma özgürlüğünün ihlal edilmesi, fail, mağdur, suçun konusu, suça etki eden sebepler, suçun özel görünüş biçimleri teşebbüs, iştirak, içtima, yaptırım ve soruşturma usulü konularında detaylı bilgiler aktardı. Erdoğan, “Günümüz ekonomi sistemi dikkate alındığında bir kimsenin ‘çalışmadan hayatta kalmasının pek mümkün olmaması’, yaptığı iş ve kazandığı paraya göre toplum içindeki sosyal konumunun belirlenmesi ve ayrıca kazandığı paraya göre kendisinin ve ailesinin ihtiyaçlarının karşılayabilmesi nedeniyle iş ve çalışma hürriyetinin kanunla düzenlenmesi gerekmektedir” dedi.

Gümrükçüoğlu, “Türk İş Hukukunda Sendika Özgürlüğü Güvencesi” başlıklı sunumunda sendika özgürlüğü, sendika özgürlüğü ile ilgili temel yasal düzenlemeler, uluslararası düzenlemeler, sendika özgürlüğünün güvencesi, çalışma şartları açısından ayrım ve farklı işlem yasağı, fesih dışında sendikal ayrımcılığın yaptırımı, sendikal nedenle feshe karşı güvence, feshin geçersizliği ve sendikal tazminat konularında bilgiler verdi. Ulusal düzenlemeleri Anayasa ve 6356 Sayılı Sendikalar Ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu olarak; uluslararası düzenlemeleri ise Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi, Avrupa Sosyal Şartı, Uluslararası Çalışma Örgütü (ILO) Sözleşmeleri olarak sıralayan Gümrükçüoğlu, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nin 11. maddesinin “Herkes barışçıl olarak toplanma ve dernek kurma hakkına sahiptir. Bu hak, çıkarlarını korumak amacıyla başkalarıyla birlikte sendikalar kurma ve sendikalara üye olma hakkını da içerir” olduğunu belirtti.

“Avrupa Birliği Müktesebatı Çerçevesinde Kolluk Kuvvetleri ve Amirlerin Sendikal Hakları” konusunda bilgi veren Burtan, 1215 yılında imzalanan Magna Carta’dan beri insanların temel hak ve özgürlüklerinin iktidar karşınında ne derece sınırlandığını, 1789 Fransız İhtilali ile bu sürecin hızlandığını, 1’incil, 2’ncil ve 3’üncül kuşak hakların ve bu bağlamda İHEB’nin günümüz Anayasalarını etkilediğini dile getirdi. 1982 Anayasası’nın toplumu ilgilendiren her konuda detaycı bir şekilde açıklamaya gayret ettiğini söyleyen Burtan, memurlara ilişkin sendika kurma hakkının 1995 yılındaki Anayasa değişikliği ile tanındığını ifade etti.

“Türkiye’de Bazı Dezavantajlı Grupların Çalışma Yaşamındaki Statüsü” konulu sunumunda Işık, dezavantajlı birey grupları, bu grupların dezavantajlı sayılmanın nedenlerini, çalışma koşullarını anlattı. Engelliler ve eski mahkumlar gibi bireylerin dezavantajlı sayılmasının nedenlerini çalışma hayatı açısından; çalışma hayatına giriş, çalışma hayatı süreci, çalışma hayatının sona erme süreci olarak dile getiren Işık, diger nedenleri de sosyo –ekonomik hayat açısından; sosyal hayat izolasyonu, ötekileştirme, şiddet, sömürü, kamusal baskı, beden ve ruh sağlığı olarak sıraladı.