Lefke Avrupa Üniversitesi (LAÜ) Fen-Edebiyat Fakültesi Psikoloji Bölümü tarafından “Türk Yazı Dilinde Okuma, Okuma Güçlüğü ve Bilişsel Süreçlerin Psikolinguistik Açıdan İncelenmesi” konulu konferans düzenlendi. LAÜ Rauf Raif Denktaş Eğitim Kompleksi Konferans Salonu’nda gerçekleşen konferansa Middlesex Üniversitesi Psikoloji Bölümü Öğretim Üyesi Doç. Dr. İlhan Raman konuşmacı olarak katıldı.

Raman sunumunda, okuma kazanımı sırasında kullanılan bilişsel süreçlerin kuramsal açıklamalarına, Türkçe ve diğer dillerde yapılan psikolinguistik araştırmalarının değerlendirmesine ve okuma güçlüğü yani disleksi ile ilgili bilgilere yer verdi. Dilin temel öğesinin ses olduğunu ve çocukların zaman içerisinde sese anlam yüklendiğini belirten Raman, çocuklarda ses-anlam ilişkisinin okula başlanıldığı zaman yazı haline dönüştüğünü dile getirdi.

Raman, bilişsel psikoloji ve okuma becerisinin psikolinguistik gelişimini Frith’in logografik, alfabetik ve yazı/ortagrafik evre olmak üzere üçe ayrıldığını belirtti. Logografik evrede çocukların 7 yaşına kadar bir nesnenin amplemini gördüğü zaman onun ne olduğunu anladığını söyleyen Raman, alfabetik evrenin 7-8 yaşları arasında harfleri sese dönüştüren kuralların öğrenilmesi dönemi olduğunu ve yazı/ortagrafik evrenin ise 8 yaş ve üzeri dönemde okumanın yavaş yavaş alfabetik evreden ayrılıp yazının özelliklerine yani yazılışına veya imlasına göre okunduğu dönem olduğunu belirtti.

Disleksi bir hastalık değil

Disleksiyi beklenilmeyen okuma, yazma bozukluğu olarak tanımlayan Raman, disleksinin bir hastalık olmadığını, erkeklerde kızlara oranla daha fazla görüldüğünü belirtti. Raman, disileksi belirtilerini kelimelerdeki harfleri ya da sayıları karışık algılama, okurken kelime atlama, hecelerin seslerini karıştırmak ya da sessiz harflerin yerini değiştirmek, sıklıkla yazım hatası yapmak, matematiksel kavramları edinmede sıkıntı, bellek ve dikkat sıkıntısı, yön ve zaman konusunda sıkça sorunlar yaşanması şeklinde sıraladı.