Lefke Avrupa Üniversitesi (LAÜ) Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Öğretmenliği Bölümü Öğretim Üyesi Yrd. Doç. Dr. Gökhan İskifoğlu, “Bilinçli Teknoloji Kullanımı” konusu üzerine bilgilendirmeler yaparak, teknoloji kullanımını olumlu teknoloji kullanımı ve olumsuz  teknolojinin kötüye kullanımı olarak ele aldı.

“Günümüzde teknoloji kullanımı neredeyse kaçınılmaz bir gerekliliktir. Dolayısı ile özellikle COVID-19 sebebiyle yaşanan pandemi döneminde oldukça artış gösteren teknoloji ve internet kullanımı da göz önünde alındığında ‘bilinçli teknoloji kullanımı’ ve ‘internet bağımlılığı’ gibi konulara değinmek ve insanlarımızı bilinçlendirmek oldukça önem kazanmıştır” diyen İskifoğlu, tüm dünyada olduğu gibi KKTC’de de sosyal yaşamı oldukça etkilemeye başlayan teknolojinin, başta çocuklar ve gençler olmak üzere nüfusun büyük çoğunluğunu etkisi altına aldığının görülmekte olduğunu ve bu gelişmenin çocuk ve ergenlerin ruh sağlığı üzerine etkilerini belirlemek ve bu konuda gerekli önlemleri almanın da kaçınılmaz bir zorunluluk haline geldiğini dile getirdi.

İskifoğlu: Bilgi edinme açısından eğitimde büyük yararlar sağlayan teknolojinin bireysel gelişime de olumlu etkileri vardır

“Teknolojinin bilinçli kullanımı doğrudan tüm bilişim ve bilgi teknolojilerinin olumlu amaçlar doğrultusunda organize edilmesi ve kullanılmasını içerir. Diğer bir değişle, teknolojinin olumlu kullanımı dediğimizde çocukların, gençlerin ve yetişkinlerin doğru amaçlar uğruna teknolojiyi kullanmalarından bahsetmekteyiz” diyen İskifoğlu,  özellikle bilgi edinme açısından eğitimde büyük yararlar sağlayan teknolojinin bireysel gelişime de olumlu etkilerinin olduğu birçok bilimsel çalışma ile kanıtlandığını belirtti. İskifoğlu “Çocuklar, okullarda, projeler için bilgi toplamakta, başka bir okuldaki veya ülkedeki uzmanlara yazılarını gönderip fikirlerini almakta ve değişik okullardaki öğrenciler ile birlikte proje yürütebilmektedir. Öğrenciler, e-posta aracılığıyla kendilerine yeni arkadaşlar edinmekte ve değişik ülkelerden kişileri tanımaktadırlar. Uzmanlarla yazışarak, ilgilendikleri konuda bilgi edinebilmelerinin yanı sıra internet ve teknolojinin olumlu kullanımı çocukları yaratıcılığa da özendirmektedir. Gördüklerinden veya okuduklarından etkilenerek bilgi edinen çocuklar, kendileri de bir şeyler yaratma çabası içerisine girmektedirler” diyerek, dolayısı ile diyebiliriz ki internet ve teknolojinin doğru amaçlar çerçevesinde kullanılması, çocukları yaratıcılığa da özendirmekte olduğunu ifade etti. “Diğer yandan internet ve teknoloji, çocukların küresel bir dünyada yaşadıkları gerçeğini vurgulayarak onlara küreselleşmenin ne olduğu hakkında da daha somut bir bilinç kazandırmaktadır” diyen İskifoğlu, teknolojinin günlük yaşamlarımızda karşılaştığımız birçok problemi çözmede de bize yardımcı olduğunu ve örneğin 10 Mart 2020 günü KKTC’de Bakanlar Kurulu Kararı ile alınan önlemler çerçevesinde ilan edilen sokağa çıkma yasağı ve yüz yüze eğitimin durdurulmasının hemen ardından Lefke Avrupa Üniversitesi olarak teknolojinin tüm imkanlarını seferber ederek önce asenkron ve iki hafta içerisinde de web tabanlı senkron eğitime geçerek yüksek eğitim ve öğretimin amaçlarından ve kapsamından ödün vermeden eğitime devam edebildiklerini dile getirdi. “Üniversitemizin güçlü alt yapısı ve yatırımları sayesinde her türlü web tabanlı materyali geliştirme fırsatı bularak çoklu medya kullanımı ile internet üzerinden tüm derslerimizi etkili bir şekilde öğrencilerimize tebliğ edebildik” diyen İskifoğlu, bu örnekler teknolojinin amaca uygun ve etkin kullanımı açısından gösterilebilecek örnekler arasında olduğunu, ancak teknoloji kullanımındaki en önemli unsur iyi amaçla kullanım ile kötü amaçla kullanım arasındaki farkı iyi bilmek ve ayırt edebilmek olduğunu belirtti ve bunun içinde de teknolojinin kötüye kullanımı konusunda da bilgi sahibi olunması gerektiğini dile getirdi.

İskifoğlu: Teknolojinin bilinçsiz kullanımı, çocukların uygunsuz içeriklere maruz kalması, fiziksel, sosyal, psikolojik ve zihinsel gelişimi olumsuz etkilemesi gibi birçok durumu içermektedir

“Teknolojinin bilinçsiz kullanımı ya da kötüye kullanımı dediğimizde aklımıza ilk gelen teknolojinin denetimsiz, sınırsız ve amaçsız kullanmasıdır. Bu tarz bir kullanım gündelik yaşamı ve sorumlulukları aksatacak şekilde kişinin yaşamını etkileyen türde bir kullanımdır. Teknolojinin bilinçsiz kullanımı gereksiz yere uzun süreli kullanılması, çocukların uygunsuz içeriklere maruz kalması, fiziksel, sosyal, psikolojik ve zihinsel gelişimi olumsuz etkilemesi gibi birçok durumu içermektedir” diyen İskifoğlu, özellikle çocuklarda, teknolojinin bilinçsiz kullanımından kaynaklanan bazı sorunların göze çarptığını ve bu sorunların fiziksel gelişimin olumsuz etkilenmesi, psikolojik (ruhsal) ve sosyolojik açıdan sorunlar yaşaması şeklinde karşımıza çıktığını dile getirdi.

“Özellikle uyku düzenin bozulması en sık karşılaştığımız problemlerden biridir. Çocuklar ve ergenler daha fazla televizyon seyredebilmek, daha fazla internete girebilmek, daha fazla dijital oyun oynayabilmek ya da arkadaşlarıyla mesajlaşabilmek için daha az uyumaktadırlar. Uyku düzeni bozulduğunda ve ihtiyaç duyulan 6-8 saat arası uyku alınmadığında çocukların saldırganlık seviyesi ve dürtüsel davranışlarının artış gösterdiği gözlemlenmiştir. Diğer yandan, dikkat eksikliği sorunu yaşayan ve böylece öğrenme süreci olumsuz etkilenen çocukların ise yine gereğinden fazla ve bilinçsiz teknoloji kullanımına maruz kaldıkları bilinmektedir” diyen İskifoğlu, “Ancak bilinçsiz teknoloji kullanımının yarattığı sorunlar bunlarla da sınırlı olmadığını ve yapılan bilimsel araştırmalar bilinçsiz teknoloji kullanan çocuk ve ergenlerde önemli sayılabilecek beslenme sorunlarının oluştuğunu; teknolojiye bağımlı yaşayan kişilerde zamandan kazanmak için şekerli gıdalar ve “fast food” tüketiminin çok fazla olduğunu göstermektedir” dedi. İskifoğlu, “Bu durum dengesiz ve sağlıksız beslenmeye ve kişinin aşırı kilo almasına neden olmakla beraber vücuda ihtiyaçtan fazla alınan enerjinin fiziksel aktivitelerle atılmamasından dolayı dürtüsel davranışları arttığını göstermiştir. Böylelikle hareketsiz bir yaşama itilen çocuk ve gençler hem fiziksel hem zihinsel hem de psikolojik açıdan zarar görmektedirler. Asıl olan ise bireyin kendini ilgileri, yetenekleri ve kabiliyetleri doğrultusunda tanıması, artılarının eksilerinin farkında olması, eksik yönlerini geliştirmesi ve kendisiyle barışık olmasıdır. Ancak bilinçsiz teknoloji kullanımı birey için çok önemli olan tüm bu faktörlerin önünde engel olarak durmaktadır” diyerek sölerine şöyle devam etti: “Dolayısı ile tüm yaşamlarını etkileme yönünde bir güce sahiptir. Bu durumunun neden sonuç döngüsü içerisindeki karşılığı söyle nitelendirilebilir: Teknolojinin amaçsız ve sınırsız kullanımıyla birey kendine psikolojik gelişimi için gerekli olan soruları soramayacak ya da sorma fırsatı bulamayacaktır ve dolayısı ile kendine olumlu yönde yatırım fırsatını kaçırmakla beraber en değerli varlığı olan ve geri getirilemeyecek olan zamanı da etkin kullanmamış olacaktır. Kişi teknolojiyi bilinçsiz kullandığı için ise duygularını yönetebilmesi, iradesini güçlendirip kendine söz geçirebilmesi, bir hedefe odaklanıp peşinden gidebilmesi çok zor hale gelebilmektedir. Tüm bu olumsuz geri dönüşlerden dolayı teknolojinin kötüye kullanımında sosyal gelişim için gerekli, düzenli ve derinlikli ilişki ihtiyacı giderilememektedir ve bu durum da sosyal gelişimi olumsuz etkilemektedir. Zihinsel gelişimin sağlıklı olabilmesi için bir takım tutum ve davranışlara ihtiyaç vardır. Bunlar: bilgiyi sevmek, doğru ve faydalı bilgi kaynaklarına yönelmek, okumak, görmek, düşünmek, bilgi kanallarını doğru kullanmak, zihni temiz tutmaktır”.

İskifoğlu son olarak “Teknoloji kullanımı, kişinin zihinsel kapasitesini boşa kullanacak şekilde gereksiz bilgiyle doldurmasına sebep oluyor ve bilgi o kapasitenin içerisinde kendine yer bulamıyorsa, yanlış ve zararlı bilgiler kişinin hayat kalitesini olumsuz etkiliyorsa veya zihin seyredilip unutulan eğlence görüntüleriyle dolmuş ve bilgi sevgisi kaybedilmiş ise teknolojinin kötüye kullanımı söz konusudur” dedi.